Z roku na rok rośnie liczba osób niepełnosprawnych podejmujących studia w trybie dziennym, wieczorowym lub zaocznym. W czasie studiów studenci niepełnosprawni mogą napotykać czasem wiele niedogodności, nie tylko tych o charakterze architektonicznym, ale także mentalnym. Uczelnie z roku na rok są coraz bardziej świadome istnienia problemu, również w ich obrębie. Starają się umożliwić jak najszerszemu gronu dostęp do edukacji na poziomie wyższym. O ile stopień niepełnosprawności nie wpływa dodatnio lub ujemnie na wynik potencjalnej rekrutacji, to już po przejściu tego etapu można ubiegać się o wiele udogodnień, które znacznie usprawniają współpracę niepełnosprawnego studenta z otoczeniem, uczelnią oraz pomagają w codziennym funkcjonowaniu.
W dużej liczbie uczelni (szczególnie uczelni państwowych) istnieje funkcja doradcy osoby z niepełnosprawnością, do której można udać się po pomoc lub poradę. Korzystanie z tego jest dobrowolne, jednak wymaga okazania odpowiedniego dokumentu, na przykład orzeczenia o niepełnosprawności lub też informacji lekarskiej o stanie zdrowia. Doradca pomaga niepełnosprawnym studentom, zarówno pod względem merytorycznym (porady, uzyskanie dofinansowania, organizacja praktyk i staży), jak i praktycznym (dostosowywanie materiałów dydaktycznych lub form egzaminu). Ponadto reprezentuje studenta na uczelni w przypadku problemów zdrowotnych i pomaga załatwiać wszelkie formalności związane z sytuacją, w jakiej się dany student się znajduje. Do takiego doradcy mogą zgłaszać się osoby niepełnosprawne bez względu na rodzaj i stopień niepełnosprawności, nawet jeśli niepełnosprawność fizycznie nie przeszkadza w odbywaniu studiów.
Obecnie uczelnie poza usuwaniem barier architektonicznych i mentalnych oferują wiele udogodnień dla studentów z niepełnosprawnością. Poza wspomnianymi już wcześniej kwestiami, mogą oni liczyć między innymi na:
- Stypendium specjalne dla osób z niepełnosprawnością - którego wysokość zależna jest od stawki ustanowionej przez uczelnie dla każdego stopnia niepełnosprawności.
- Zniżki w opłatach za studia zaoczne - uzależnione od stopnia niepełnosprawności (zwykle od 20 do 40% stawki).
- Dostosowanie form egzaminów do rodzaju niepełnosprawności i możliwości studenta.
- Pomoc osoby wspomagającej (wolontariusza), która przebywa z niepełnosprawnym zarówno na uczelni, jak również może pomagać w codziennych obowiązkach.
- Dostęp do akademika bez względu na dochody w rodzinie studenta (istnieje konieczność okazania odpowiedniego dokumentu).
- Uczestnictwo w rehabilitacji w ramach obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego dostosowanych do możliwości fizycznych studenta.
- Uczestnictwo w bezpłatnych stażach lub szkoleniach oraz wyjazdach integracyjnych.
Poza uczelnią natomiast student może liczyć na takie udogodnienia, jak:
- zniżka 78% na przejazdy PKP i PKS z miejsca studiowania do miejsca zamieszkania (konieczne okazywanie legitymacji osoby niepełnosprawnej i legitymacji studenckiej);
- zniżka na przejazdy komunikacją miejską - w zależności od ustaleń przewoźnika;
- dofinansowania z Państwowego Funduszu Osób Niepełnosprawnych - Moduł II w ramach programu Aktywny Samorząd - załatwianych przez Miejskie lub Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie. O takie dofinansowanie można ubiegać się raz na semestr, a jego wysokość jest uzależniona od liczby chętnych i funduszy przekazanych na ten cel.
Warto starać się o pomoc w studiowaniu, ponieważ może w znaczny sposób ułatwić ona funkcjonowanie na studiach i ich ukończenie. Myślę, że to, o czym napisałam, będzie szczególnie przydatne dla osób z niepełnosprawnością, które właśnie zaczynają swoją przygodę z uczelnią wyższą. Dzięki temu mogą mieć bowiem świadomość, że nie zostały pozostawione same sobie.
Aleksandra Marta