Metoda Tomatisaa ? stymulacja audio-psycho-lingwistyczna

Metoda Tomatisa jest to metoda treningu słuchowego przeprowadzonego za pomocą urządzenia zwanego elektronicznym uchem. Składają się na nią sesje słuchania materiału dźwiękowego oraz konsultacje dodatkowe wraz z oceną audio - psycho - fonologiczną.

Nasz narząd słuchu pozwala na komunikowanie się z otoczeniem i to, co słyszymy, wpływa na kształtowanie się naszego głosu, mowy i języka (np. dziecko niesłyszące nie jest w stanie samodzielnie nauczyć się mówić, jest bowiem odcięte od świata dźwięków i jego komunikacja ze światem jest w ten sposób ograniczona). Okazuje się, że sposób działania narządu słuchu ma również wpływ na przyswajanie sobie umiejętności czytania, pisania, a nawet na postawę ciała, koordynację ruchów i stany emocjonalne.

Tomatis uważał ponadto, iż ucho ludzkie jest pewnego rodzaju dynamem dostarczającym energii naszemu mózgowi. Słuchanie pewnego rodzaju dźwięków działa pobudzająco na mózg, przygotowując go do innego rodzaju aktywności. Tomatis uważał, iż szczególnie korzystne dla naszego organizmu są dźwięki zawierające w swoim widmie dużo składowych o wysokiej częstotliwości. Taką cechę mają pewne rodzaje muzyki, np. muzyka Mozarta lub chorały gregoriańskie. Są one wykorzystywane w terapii Metodą Tomatisa.

Metoda ma zastosowanie u osób, u których stwierdza się zaburzenia uwagi słuchowej. Osoby z zaburzeniami uwagi słuchowej wydają się czasem puszczać informacje mimo uszu trzeba im np. kilkakrotnie powtarzać pytania lub polecenia. Osoby takie są zwykle podejrzewane o niedosłuch. Często jednak ich narząd słuchu nie jest uszkodzony. Zaburzona jest u nich natomiast uwaga słuchowa. Źródło zaburzeń uwagi słuchowej może leżeć już we wczesnym dzieciństwie. Powstaniu tego typu zaburzeń mogą sprzyjać np. częste zapalenia uszu lub przewlekłe zapalenie uszu (gdy dziecko przez jakiś czas jest częściowo odcięte od pewnej ilości dźwięków otoczenia). Ważną przyczyną zaburzeń uwagi słuchowej mogą być silne przeżycia, urazy emocjonalne na każdym etapie rozwoju. Tomatis uważał, że w pewnym sensie uwaga słuchowa jest chęcią do komunikowania się jednostki z otaczającym światem.

Objawy mogące sugerować istnienie u danej osoby zaburzeń uwagi słuchowej:

• zaburzenia koncentracji uwagi,
• nadwrażliwość na dźwięki,
• błędna interpretacja pytań,
• mylenie podobnie brzmiących słów,
• konieczność powtarzania poleceń,
• monotonny głos, ubogie słownictwo,
• trudności z czytaniem i pisaniem, niemuzykalność,
• słaba koordynacja ruchowa i słabe umiejętności sportowe,
• niewyraźne pismo,
• mylenie strony lewej i prawej,
• męczliwość,
• nadaktywność,
• tendencje depresyjne,
• nadwrażliwość emocjonalna,
• brak wiary w siebie,
• nieśmiałość,
• drażliwość,
• wycofywanie się.

Metoda Tomatisa może być również z sukcesem stosowana w przypadku zaburzeń głosu u osób posługujących się profesjonalnie głosem, np. śpiewaków, aktorów. Z Metody Tomatisa korzystało wielu znanych śpiewaków i aktorów, m.in. Maria Callas, Romy Schneider oraz Gerard Depardieu.

Zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych Metodę Tomatisa stosuje się wspomagająco podczas nauki języków obcych oraz jako wspomaganie walki ze stresem.

Metoda Tomatisa to metoda usprawniania czynnego słuchania. Oznacza to, że u osób, u których stwierdza się zaburzenia uwagi słuchowej i lateralizacji słuchowej, istnieje możliwość ich poprawienia.

Terapia ta polega na słuchaniu odpowiednio przygotowanego materiału dźwiękowego przez specjalne słuchawki, gdzie dźwięki podawane są drogą powietrzną oraz kostną. Program stymulacji obejmuje zazwyczaj od 30 do 60 seansów przeprowadzanych w 3 sesjach. Jeden seans to 120 min. Rozkład sesji ma najczęściej następujący przebieg:

1. sesja - 14 dni, kilkutygodniowa przerwa,
2. sesja - 14 dni, kilkutygodniowa przerwa,
3. sesja - 14 dni, trzymiesięczna przerwa.

Pierwsze sesje obejmują tzw. pasywną fazę terapii, w czasie której stosowana jest najczęściej muzyka gregoriańska i muzyka Mozarta filtrowana w odpowiedni sposób. Na dalszych etapach terapii wymagany jest aktywny udział pacjenta, np. czytanie. Przed pierwszą sesją i po każdej kolejnej przeprowadza się ocenę audio-psycho-fonologiczną (m.in. test uwagi i lateralizacji słuchowej).